Odmienna metoda nauki czytania

Odimienna Metoda Nauki Czytania jest programem edukacyjnym mającym na celu wczesne kształcenie umiejętności czytania z pełnym rozumieniem tekstu. Źródłem inspiracji dla Autorki była filozofia i wskazówki Marii Montessori. Podstawowym celem programu jest tworzenie takich sytuacji edukacyjnych, które bez wysiłku i w przyjazny sposób doprowadzą do wykształcenia kompetencji czytelniczych u dziecka w wieku przedszkolnym.

Wg. koncepcji I. Majchrzak rozumienie słowa powinno wyprzedzać umiejętność jego odczytania, „bo to nie litery się czyta, tylko sens”. O nabyciu umiejętności czytania decydują umysł i wzrok. Dziecko od samego początku wchodzi w świat pisma jako w świat znaczeń, a nie poszczególnych liter. W swoich założeniach koncepcja pomija prawie zupełnie analizę i syntezę słuchową, a nowością jest to, że naukę rozpoczyna od imienia, które jest słowem „otwierającym świat pisma”. Jest kluczem, za pomocą którego dziecko może w sposób dla siebie najłatwiejszy i najbardziej naturalny odkryć alfabetyczną strukturę pisma, czyli reakcję znaczeniową między wyrazem napisanym a słowem mówionym oraz reakcję brzmieniową między literą a fonemem.

Do niedawna w polskich przedszkolach nauka czytania rozpoczynała się bardzo intensywną pracą dopiero w „zerówce”. Więc edukacja przedszkolna w tym zakresie trwała jedynie rok. Z doświadczenia wiemy, że to mało czasu, a tempo było dość duże i nie wszystkie dzieci nadążały za nim. Zaś wczesną naukę czytania rozpoczynamy już od najmłodszej grupy dzieci przedszkolnych i możemy kontynuować ją, aż do „zerówki”. Mamy więc około 4 lat nauki. Obecnie ułatwieniem we wdrażaniu wczesnej nauki czytania jest wydany program dr I. Majchrzak pt. „Nazywanie świata – Odimienna Metoda Nauki Czytania”, który nasze przedszkole zatwierdziło i stosuje w ramach zajęć dydaktycznych.

Wczesne czytanie przebiega zgodnie z pewnymi etapami:

1. Akt inicjacji – wprowadzenie wizytówek z imionami dzieci. Na wizytówkach wpisujemy imiona według propozycji dzieci. Mogą być zdrobnienia. Wizytówki wypisujemy przy dziecku, objaśniając każdą napisaną literę. Następnie wizytówki rozwieszamy w sali, w miejscach wybranych przez przedszkolaków np. na szufladkach, ścianach, bokach szafek itd.
2. Ściana pełna liter -Na długiej taśmie przygotowujemy alfabet do demonstracji z literami pisanymi i drukowanymi, dużymi i małymi, który jest na stałe przymocowany do tablicy lub jednej ze ścian w sali. Alfabet uzmysławia dzieciom, że wszystkie, tak różne w brzmieniu imiona, zostały zapisane za pomocą ograniczonej liczby znaków. Dzieci w sposób spontaniczny odszukiwały litery, które są w imionach.
3. Prezentacja alfabetu – nauczycielka prezentuje wszystkie litery alfabetu: duże i małe. Jedna litera na dzień. Omawia ich kształt oraz brzmienie. Dzieci sprawdzają, czy wskazana litera znajduje się w ich imieniu.
4. Targ liter – polega na wymianie z innymi dziećmi poszczególnych liter zawartych we własnym imieniu lub nazwach wybranych do zabaw desygnatów. Ten etap jest przeplatany różnorodnymi czynnościami manualnymi, aktywizującymi dziecko i utrwalającymi poznane liter. „Targ liter” to okres różnych zabaw i gier z wykorzystaniem liter, sylab i wyrazów o prostej budowie. W czasie tych zabaw dziecko powinno kojarzyć dźwięk (głoskę) z jej zapisem graficznym (literą).
5. Gry w sylaby – na kartkach papieru piszemy sylaby, rozpoczynając od najprostszych, do coraz bardziej skomplikowanych. Rozdajemy je dzieciom pytając: „Masz słowo, czy nie masz słowa?” Komu sylaby ułożą się w słowa ten wygrywa.
6. Nazywanie świata – to ćwiczenie, które polega na przyporządkowaniu odpowiedniej nazwy do wszystkiego, co znajduje się wokół nas. To zabawa, w której dzieci etykietują przedmioty w sali. Im więcej liter dziecko poznało, tym łatwiej dochodzi do rozszyfrowania znaczenia danego słowa.